حلقه رویداد
حلقه رویداد در نود.جیاس (Node.js Event Loop) یکی از عناصر کلیدی معماری نود.جیاس است که امکان اجرای برنامههای غیرهمزمان (Asynchronous) و بدون مسدودسازی (Non-blocking) را فراهم میکند. این حلقه مسئول مدیریت تمام عملیات I/O مانند درخواستهای شبکه، خواندن و نوشتن فایل و تایمرها است و با یک تکنخی (Single-threaded) بودن نود.جیاس، عملکرد بالایی را در پردازش همزمان فراهم میکند. درک دقیق حلقه رویداد برای توسعهدهندگان ضروری است تا بتوانند برنامههایی پایدار، مقیاسپذیر و بدون خطا تولید کنند.
در توسعه نود.جیاس، زمانی از حلقه رویداد استفاده میکنیم که نیاز به مدیریت عملیات طولانیمدت یا وابسته به I/O داریم. مفاهیم کلیدی مرتبط شامل سینتکس (Syntax) مناسب، ساختارهای دادهای مانند آرایهها و صفها (Queues)، الگوریتمهای غیرهمزمان و اصول برنامهنویسی شیءگرا (OOP) هستند. با یادگیری این مفاهیم، توسعهدهنده قادر خواهد بود تا نحوه ثبت و اجرا شدن ایونتها، استفاده از تایمرها و مدیریت صفهای Microtask و Macrotask را به درستی درک کند.
این آموزش به شما کمک میکند تا حلقه رویداد را به شکلی عملی در پروژههای واقعی نود.جیاس به کار ببرید، خطاها را مدیریت کنید و از مشکلات رایجی مانند نشت حافظه یا بلوکه شدن Event Loop جلوگیری کنید. همچنین، با یادگیری این مفهوم، درک بهتری از معماری سیستمهای نرمافزاری و ارتباط بین اجزای غیرهمزمان به دست خواهید آورد.
مثال پایه
textconst EventEmitter = require('events');
class MyEmitter extends EventEmitter {}
const myEmitter = new MyEmitter();
// ثبت یک listener
myEmitter.on('greet', (name) => {
console.log(`سلام، ${name}!`);
});
// فعالسازی ایونت
myEmitter.emit('greet', 'مریم');
console.log('ایونت فعال شد!');
در این مثال، کلاس MyEmitter از EventEmitter ارثبری میکند و امکان ثبت و فعالسازی ایونتها را فراهم میآورد. متد on برای ثبت listener استفاده میشود و متد emit ایونت را فعال میکند و callback مربوطه را اجرا میکند.
هنگامی که myEmitter.emit('greet', 'مریم') فراخوانی میشود، callback مربوطه اجرا شده و پیام "سلام، مریم!" در کنسول چاپ میشود. در عین حال، دستور console.log('ایونت فعال شد!') بلافاصله اجرا میشود، که نشاندهنده رفتار غیرهمزمان و نان-بلوکینگ Event Loop است. این مثال همچنین تفاوت بین اجرای همزمان و غیرهمزمان را برای مبتدیان روشن میکند و اهمیت مدیریت صحیح ایونتها را نشان میدهد.
مثال کاربردی
textconst EventEmitter = require('events');
class TaskQueue extends EventEmitter {
constructor() {
super();
this.tasks = [];
}
addTask(task) {
this.tasks.push(task);
this.emit('taskAdded');
}
processTasks() {
this.on('taskAdded', () => {
while (this.tasks.length > 0) {
const currentTask = this.tasks.shift();
try {
currentTask();
} catch (err) {
console.error('خطا در اجرای تسک:', err);
}
}
});
}
}
const queue = new TaskQueue();
queue.processTasks();
queue.addTask(() => console.log('تسک 1 انجام شد'));
queue.addTask(() => console.log('تسک 2 انجام شد'));
در این مثال پیشرفته، کلاس TaskQueue یک صف (Queue) برای مدیریت تسکها ایجاد میکند. هر زمان که تسکی با addTask اضافه شود، ایونت 'taskAdded' فعال میشود و متد processTasks آن را اجرا میکند. استفاده از ساختار FIFO با آرایهها، اجرای مرتب تسکها را تضمین میکند.
بلاک try/catch تضمین میکند که اگر اجرای تسکی خطا دهد، Event Loop متوقف نشود و تسکهای بعدی همچنان اجرا شوند. این الگو در پروژههای واقعی برای پردازش درخواستهای HTTP، عملیات پسزمینه یا پردازش دستهای بسیار کاربردی است و ترکیب OOP و Event Loop باعث تولید کد ماژولار، قابل نگهداری و مقیاسپذیر میشود.
بهترین شیوهها شامل مدیریت صحیح listenerها برای جلوگیری از نشت حافظه، استفاده درست از callbackها و مدیریت ساختار دادهای مناسب برای تسکها است. اشتباهات رایج شامل اجرای کدهای همزمان سنگین که Event Loop را بلوکه میکند، عدم مدیریت صحیح خطاها و ثبت بیرویه listenerها است.
برای دیباگ کردن Event Loop میتوان از process.nextTick، setImmediate و Node.js Debugger استفاده کرد تا ترتیب اجرای Microtask و Macrotask را تحلیل کرد. بهینهسازی عملکرد با استفاده از Worker Threads یا Child Processes برای تسکهای سنگین توصیه میشود. از نظر امنیتی، اعتبارسنجی ورودیها و کنترل رشد صفها برای جلوگیری از حملات DoS اهمیت دارد.
📊 جدول مرجع
نود.جیاس Element/Concept | Description | Usage Example |
---|---|---|
EventEmitter | کلاس پایه برای مدیریت ایونتها | const emitter = new EventEmitter(); emitter.on('event', () => {}); |
.emit | فعالسازی ایونت و اجرای listenerها | emitter.emit('event'); |
.on | ثبت listener برای ایونت | emitter.on('event', callback); |
process.nextTick | اجرای تابع در پایان چرخه فعلی Event Loop | process.nextTick(() => console.log('Microtask')); |
setImmediate | اجرای تابع در چرخه بعدی Event Loop | setImmediate(() => console.log('Next cycle')); |
Array Queue | ساختار دادهای برای مدیریت تسکها | tasks.push(task); tasks.shift(); |
با یادگیری حلقه رویداد، توسعهدهندگان قادر خواهند بود عملیات غیرهمزمان را بهینه مدیریت کنند، ایونتها و خطاها را به درستی کنترل کنند و اجرای برنامههای مقیاسپذیر و پایدار را تضمین نمایند. گامهای بعدی شامل یادگیری الگوهای پیشرفتهای مانند Promises، async/await، Streams و Worker Threads است که در پردازش دادههای واقعی و API handling نقش مهمی دارند. منابع رسمی Node.js و مستندات بهینهسازی عملکرد، مکمل این آموزش برای یادگیری ادامهدار هستند.
🧠 دانش خود را بیازمایید
دانش خود را بیازمایید
خود را با این آزمون تعاملی به چالش بکشید و ببینید موضوع را چقدر خوب درک کردهاید
📝 دستورالعملها
- هر سوال را با دقت بخوانید
- بهترین پاسخ را برای هر سوال انتخاب کنید
- میتوانید آزمون را هر چند بار که میخواهید تکرار کنید
- پیشرفت شما در بالا نمایش داده میشود