واژهنامه Node.js
واژهنامه Node.js یک مرجع جامع برای توسعهدهندگان نود.جیاس است که به درک دقیق مفاهیم کلیدی، توابع API و مثالهای عملی کمک میکند. این واژهنامه اهمیت ویژهای در توسعه برنامههای مقیاسپذیر، قابل نگهداری و با عملکرد بالا دارد. استفاده از آن به توسعهدهندگان کمک میکند تا ساختار کد، مدیریت ماژولها، دادهها، الگوریتمها و اصول OOP را بهطور مؤثر پیادهسازی کنند.
در توسعه نود.جیاس، واژهنامه Node.js برای ایجاد سرورهای HTTP، عملیات فایل، برنامهنویسی غیرهمزمان و معماری event-driven بهکار میرود. مطالعه این واژهنامه به خوانندگان میآموزد که چگونه از مدلهای OOP، Promises، async/await و EventEmitter بهطور صحیح استفاده کنند تا کد خوانا، بدون خطا و بهینه باشد. این مرجع در زمینه توسعه نرمافزار و معماری سیستمها کاربرد دارد و به توسعهدهندگان امکان میدهد برنامههای سطح سازمانی طراحی و پیادهسازی کنند.
مثال پایه
textconst http = require('http');
class User {
constructor(name, age) {
this.name = name;
this.age = age;
}
greet() {
return `سلام، نام من ${this.name} و سن من ${this.age} سال است.`;
}
}
const users = [
new User('امید', 28),
new User('سارا', 32)
];
const server = http.createServer((req, res) => {
if (req.url === '/users') {
res.writeHead(200, {'Content-Type': 'application/json'});
res.end(JSON.stringify(users.map(u => u.greet())));
} else {
res.writeHead(404, {'Content-Type': 'text/plain'});
res.end('صفحه یافت نشد');
}
});
server.listen(3000, () => console.log('سرور روی پورت 3000 فعال است'));
این مثال پایهای مفاهیم کلیدی واژهنامه Node.js را نشان میدهد. ماژول داخلی http برای ایجاد سرور HTTP استفاده شده است. کلاس User اصول برنامهنویسی شیگرا (OOP) را با constructor و متد greet نمایش میدهد. آرایه users نمونههایی از کلاس User را ذخیره میکند و نشاندهنده کاربرد دادهها بهصورت Array است. در callback createServer، مسیر URL بررسی میشود و پاسخ JSON یا 404 برگردانده میشود. استفاده از JSON.stringify برای ارسال پاسخ HTTP بهصورت صحیح است. این مثال نشان میدهد چگونه یک سرور ساده HTTP، ساختار OOP و مدیریت خطاهای پایه در نود.جیاس پیادهسازی میشوند.
مثال کاربردی
textconst fs = require('fs');
const path = require('path');
class FileManager {
constructor(directory) {
this.directory = directory;
}
listFiles() {
try {
return fs.readdirSync(this.directory);
} catch (err) {
console.error('خطا در خواندن دایرکتوری:', err.message);
return [];
}
}
readFile(fileName) {
try {
const filePath = path.join(this.directory, fileName);
return fs.readFileSync(filePath, 'utf8');
} catch (err) {
console.error('خطا در خواندن فایل:', err.message);
return null;
}
}
}
const manager = new FileManager('./data');
console.log('فایلهای دایرکتوری:', manager.listFiles());
console.log('محتوای اولین فایل:', manager.readFile(manager.listFiles()[0]));
Advanced نود.جیاس Implementation
textconst EventEmitter = require('events');
class TaskManager extends EventEmitter {
constructor() {
super();
this.tasks = [];
}
addTask(task) {
this.tasks.push(task);
this.emit('taskAdded', task);
}
processTasks() {
this.tasks.forEach(task => {
try {
console.log('در حال پردازش:', task.name);
task.run();
} catch (err) {
console.error('خطا در پردازش تسک:', err.message);
}
});
}
}
const manager = new TaskManager();
manager.on('taskAdded', task => console.log('تسک اضافه شد:', task.name));
manager.addTask({name: 'تسک 1', run: () => console.log('تسک 1 اجرا شد')});
manager.addTask({name: 'تسک 2', run: () => {throw new Error('خطای تسک')}});
manager.processTasks();
بهترین شیوهها در واژهنامه Node.js شامل نوشتن کد خوانا، استفاده از ساختار دادههای بهینه، الگوریتمهای مناسب و الگوهای OOP است. از اشتباهات رایج مانند memory leaks، مدیریت ضعیف خطا و ناهماهنگی عملیات غیرهمزمان باید اجتناب شود. برای رفع مشکلات میتوان از console logging، پروفایلر و تحلیل حافظه استفاده کرد. بهینهسازی عملکرد شامل استفاده از عملیات غیرمسدودکننده، streams و مدیریت مؤثر فایل/شبکه است. ملاحظات امنیتی شامل اعتبارسنجی ورودیها، جلوگیری از تزریق و مدیریت دادههای حساس است. رعایت این دستورالعملها باعث میشود برنامههای نود.جیاس پایدار، قابل نگهداری و با عملکرد بالا باشند.
📊 مرجع کامل
| http.createServer | ایجاد سرور HTTP | http.createServer(callback) | const server = http.createServer((req,res)=>{}) | مناسب برای وب اپها |
|---|---|---|---|---|
| fs.readFileSync | خواندن فایل بهصورت همزمان | fs.readFileSync(path, encoding) | fs.readFileSync('file.txt','utf8') | برای فایلهای بزرگ توصیه نمیشود |
| fs.readdirSync | خواندن لیست دایرکتوری | fs.readdirSync(path) | fs.readdirSync('./data') | با try/catch استفاده شود |
| path.join | ترکیب مسیرها | path.join(path1,path2) | path.join(__dirname,'data') | Cross-platform |
| EventEmitter | مدیریت رویدادها | class MyEmitter extends EventEmitter{} | const emitter = new EventEmitter() | برنامهنویسی event-driven |
| console.log | خروجی گرفتن | console.log(msg) | console.log('سلام') | برای دیباگ و لاگ |
| JSON.stringify | تبدیل به JSON | JSON.stringify(obj) | JSON.stringify({a:1}) | ارسال پاسخ HTTP |
| JSON.parse | تبدیل از JSON | JSON.parse(text) | JSON.parse('{"a":1}') | تجزیه درخواستها |
| class | تعریف کلاس | class MyClass{} | class User{} | اصول OOP |
| constructor | سازنده کلاس | constructor(params){} | constructor(name,age){} | ایجاد instance |
| this | ارجاع به شی | this.property | this.name='امید' | در context کلاس |
| module.exports | صادرات ماژول | module.exports=MyModule | module.exports=User | Modularization |
| require | وارد کردن ماژول | require('module') | const fs=require('fs') | مدیریت وابستگیها |
| setTimeout | تأخیر در اجرا | setTimeout(callback,ms) | setTimeout(()=>{},1000) | برای task غیرهمزمان |
| setInterval | اجرای مکرر | setInterval(callback,ms) | setInterval(()=>{},1000) | برای زمانبندی |
| Promise | مدیریت async | new Promise((res,rej)=>{}) | new Promise((res,rej)=>{}) | جلوگیری از callback hell |
| async/await | مدیریت async | async function fn(){} await fn | await fetchData() | خوانایی بیشتر |
| try/catch | مدیریت خطا | try{}catch(err){} | try{...}catch(e){...} | جلوگیری از crash |
| Buffer | داده باینری | Buffer.from(data) | Buffer.from('text') | فایل/شبکه |
| process.env | متغیر محیط | process.env.VAR | console.log(process.env.PORT) | پیکربندی |
| http.get | درخواست GET | http.get(url,callback) | http.get('[https://example.com',res=>{}) | شبکه](https://example.com',res=>{}%29 |
| fs.writeFileSync | نوشتن فایل | fs.writeFileSync(file,data) | fs.writeFileSync('file.txt','data') | برای فایلهای کوچک |
📊 Complete نود.جیاس Properties Reference
| Property | Values | Default | Description | نود.جیاس Support |
|---|---|---|---|---|
| http.Server | Object | null | شی سرور HTTP | تمام نسخهها |
| fs.FileHandle | File descriptor | null | هندل فایل | نود.جیاس 10+ |
| Buffer | Object | null | داده باینری | تمام نسخهها |
| process.env | Variables | {} | متغیرهای محیط سیستم | تمام نسخهها |
| EventEmitter | مدیریت رویداد | null | هندلینگ event | تمام نسخهها |
| console | Logging interface | console | لاگ و دیباگ | تمام نسخهها |
| JSON | Serialization | {} | تبدیل آبجکت به JSON | تمام نسخهها |
| Promise | Async | null | عملیات async | نود.جیاس 4+ |
| setTimeout/setInterval | Timers | null | Task با تأخیر یا تکرار | تمام نسخهها |
| require/module.exports | Module system | null | Import/Export | تمام نسخهها |
| path | Path utilities | null | مدیریت مسیر فایل | تمام نسخهها |
| fs.promises | Async file access | null | API فایل async | نود.جیاس 10+ |
با مطالعه واژهنامه Node.js، توسعهدهندگان درک عمیقی از OOP، پردازش غیرهمزمان، مدیریت event، عملیات فایل و سرور HTTP پیدا میکنند. این واژهنامه هم برای مرجع و هم برای پیادهسازی کاربردی مفید است. گامهای بعدی شامل ادغام با پایگاه داده، پردازش streams، توسعه RESTful APIs و معماری میکروسرویسهاست. با رعایت بهترین شیوهها در پیادهسازی، پایش عملکرد و امنیت، میتوان از Node.js به شکل مؤثر و حرفهای استفاده کرد.
🧠 دانش خود را بیازمایید
دانش خود را بیازمایید
خود را با این آزمون تعاملی به چالش بکشید و ببینید موضوع را چقدر خوب درک کردهاید
📝 دستورالعملها
- هر سوال را با دقت بخوانید
- بهترین پاسخ را برای هر سوال انتخاب کنید
- میتوانید آزمون را هر چند بار که میخواهید تکرار کنید
- پیشرفت شما در بالا نمایش داده میشود