چیت‌شیت PHP
چیت‌شیت PHP یک مرجع کامل و کاربردی برای توسعه‌دهندگان پی‌اچ‌پی است که دسترسی سریع به سینتکس‌ها، ساختار داده‌ها، الگوریتم‌ها و اصول برنامه‌نویسی شیءگرا (OOP) را فراهم می‌کند. این مرجع به ویژه زمانی مفید است که می‌خواهید روند توسعه را تسریع کنید، از اشتباهات رایج جلوگیری کنید و مسائل پیچیده را به‌صورت بهینه حل کنید. چیت‌شیت PHP در پروژه‌های تجاری و بزرگ بسیار مهم است، زیرا نگهداری، عملکرد و امنیت کد از اهمیت بالایی برخوردار است.
استفاده از چیت‌شیت PHP در تمام مراحل توسعه مفید است — از نمونه‌سازی سریع (prototyping) گرفته تا برنامه‌های آماده تولید (production-ready applications). این شامل ساختارهای کنترلی، عملیات روی رشته و آرایه، توابع، کلاس‌ها، اینترفیس‌ها، Traits، الگوریتم‌ها و مدیریت خطا می‌شود.
با مطالعه چیت‌شیت PHP، خواننده یاد می‌گیرد که چگونه پروژه‌های خود را ساختاربندی کند، اصول OOP را به‌درستی به کار گیرد و مدیریت خطاها را بهینه پیاده‌سازی کند. این مرجع به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا داده‌ها را به‌صورت امن پردازش کنند، الگوریتم‌های کارآمد طراحی کنند و عملکرد اپلیکیشن‌ها را بهبود بخشند. همچنین این دانش در چارچوب توسعه نرم‌افزار و معماری سیستم برای اطمینان از مقیاس‌پذیری و قابلیت اطمینان پروژه‌ها کاربردی است.
مثال پایه
php<?php
// آرایه انجمنی و حلقه تکرار
$user = [
'name' => 'آریا',
'age' => 25,
'role' => 'توسعه‌دهنده'
];
function displayUser(array $user): void {
foreach ($user as $key => $value) {
echo ucfirst($key) . ": " . $value . PHP_EOL;
}
}
displayUser($user);
?>در این مثال، یک آرایه انجمنی با نام $user تعریف شده است که اطلاعات کاربر را نگهداری می‌کند. این نمونه کاربرد ساختار داده‌ها در پی‌اچ‌پی را نشان می‌دهد. تابع displayUser آرایه را به عنوان پارامتر دریافت می‌کند و با استفاده از تایپ سختگیرانه (array $user) از وقوع خطاهای نوع جلوگیری می‌کند.
حلقه foreach روی هر عنصر آرایه تکرار می‌شود و کلیدها با تابع ucfirst با حرف اول بزرگ چاپ می‌شوند. PHP_EOL برای ایجاد خط جدید سازگار با سیستم عامل استفاده شده است. این مثال مفاهیم پایه‌ای چیت‌شیت PHP مانند آرایه‌ها، توابع، تایپینگ و خروجی قالب‌بندی شده را نشان می‌دهد و می‌تواند در پروژه‌های واقعی برای پردازش داده‌های پیچیده یا نتایج دیتابیس گسترش یابد.
مثال کاربردی
php<?php
// مثال OOP: مدیریت کاربران
class User {
private string $name;
private int $age;
private string $role;
public function __construct(string $name, int $age, string $role) {
$this->name = $name;
$this->age = $age;
$this->role = $role;
}
public function getInfo(): string {
return "نام: {$this->name}, سن: {$this->age}, نقش: {$this->role}";
}
}
$users = [
new User('سارا', 30, 'مهندس'),
new User('کاوه', 28, 'معمار')
];
foreach ($users as $user) {
echo $user->getInfo() . PHP_EOL;
}
?>Advanced پی‌اچ‌پی Implementation
php<?php
// مثال پیشرفته: OOP، مدیریت استثنا، بهینه‌سازی
class Calculator {
public function divide(float $a, float $b): float {
if ($b === 0.0) {
throw new InvalidArgumentException("تقسیم بر صفر امکان‌پذیر نیست.");
}
return $a / $b;
}
}
try {
$calc = new Calculator();
echo $calc->divide(100, 4) . PHP_EOL;
echo $calc->divide(10, 0) . PHP_EOL;
} catch (InvalidArgumentException $e) {
echo "خطا: " . $e->getMessage();
}
?>این مثال پیشرفته اصول چیت‌شیت PHP را در سناریوهای حرفه‌ای نشان می‌دهد. کلاس Calculator منطق تقسیم را کپسوله می‌کند و تقسیم بر صفر را بررسی می‌کند. ساختار try/catch برای مدیریت استثناها به کار گرفته شده تا جریان برنامه پایدار بماند.
در این مثال تایپ سختگیرانه، انکپسولیشن، طراحی OOP و مدیریت بهینه خطاها مشاهده می‌شود. این الگو را می‌توان در پروژه‌های واقعی مانند طراحی API یا ماژول‌های نرم‌افزاری به کار برد تا نرم‌افزار پایدار و قابل نگهداری باشد.
بهترین شیوه‌های پی‌اچ‌پی شامل استفاده از تایپینگ سختگیرانه، ساختار داده مناسب، الگوریتم‌های بهینه و الگوهای طراحی OOP است. اشتباهات رایج شامل نشت حافظه، استثناهای مدیریت نشده، حلقه‌های ناکارآمد و نبود اعتبارسنجی ورودی است.
برای رفع خطاها، استفاده از var_dump، print_r و debug_backtrace توصیه می‌شود. برای افزایش عملکرد، کشینگ، OPcache و الگوریتم‌های بهینه به کار گرفته می‌شوند. برای امنیت، اعتبارسنجی ورودی، فرار خروجی، پیشگیری از SQL Injection و محافظت از داده‌های حساس ضروری است. رعایت این بهترین شیوه‌ها باعث استفاده مؤثر از چیت‌شیت PHP می‌شود.
📊 مرجع کامل
| پی‌اچ‌پی Element/Method | Description | Syntax | Example | Notes |
|---|---|---|---|---|
| echo | نمایش خروجی | echo "Text"; | echo "سلام"; | اصلی‌ترین دستور خروجی |
| نمایش و بازگشت 1 | print "Text"; | print "سلام"; | دارای مقدار بازگشتی 1 | |
| array | تعریف آرایه | array(1,2,3) | $arr = array(1,2,3); | جایگزین [] |
| count | تعداد عناصر | count($arr); | count($arr); | تعداد عناصر |
| foreach | تکرار روی آرایه | foreach($arr as $val) | foreach($arr as $val) echo $val; | حلقه معمول |
| isset | بررسی متغیر | isset($var); | isset($name); | مقدار بولین |
| empty | بررسی خالی بودن | empty($var); | empty($name); | null,0,"" شامل است |
| array_push | افزودن به آرایه | array_push($arr,$val); | array_push($arr,4); | اضافه کردن در انتها |
| array_pop | حذف آخرین عنصر | array_pop($arr); | array_pop($arr); | برگرداندن عنصر حذف‌شده |
| explode | تقسیم رشته به آرایه | explode(" ",$str); | explode("a b"," "); | تقسیم رشته |
| implode | ترکیب آرایه به رشته | implode(",",$arr); | implode(",",[1,2]); | تبدیل به رشته |
| strlen | طول رشته | strlen($str); | strlen("سلام"); | شامل فاصله |
| substr | بخش رشته | substr($str,0,5); | substr("abcdef",0,3); | Substring |
| str_replace | جایگزینی رشته | str_replace("a","b",$str); | str_replace("a","b","abc"); | تغییر متن |
| json_encode | تبدیل به JSON | json_encode($arr); | json_encode(["a"=>1]); | برای API |
| json_decode | تبدیل JSON به آرایه | json_decode($str,true); | json_decode('{"a":1}',true); | Parsing |
| file_get_contents | خواندن فایل | file_get_contents("file.txt"); | file_get_contents("data.txt"); | خواندن ساده |
| file_put_contents | نوشتن فایل | file_put_contents("file.txt",$data); | file_put_contents("data.txt","abc"); | Overwrite |
| fopen | باز کردن فایل | fopen("file.txt","r"); | fopen("data.txt","r"); | استفاده با fread/fwrite |
| fclose | بستن فایل | fclose($handle); | fclose($fp); | آزادسازی منابع |
| date | فرمت تاریخ | date("Y-m-d"); | date("Y-m-d"); | با time() |
| time | تایم‌استمپ جاری | time(); | time(); | ثانیه از Epoch |
| strtotime | تبدیل رشته به timestamp | strtotime("next Monday"); | strtotime("2025-10-01"); | برنامه‌ریزی |
| session_start | شروع سشن | session_start(); | session_start(); | ذخیره‌سازی چندصفحه‌ای |
| session_destroy | حذف سشن | session_destroy(); | session_destroy(); | ریست داده‌ها |
| setcookie | تنظیم کوکی | setcookie("name","value"); | setcookie("user","php"); | مدیریت سشن |
| header | ارسال هدر HTTP | header("Location: url"); | header("Location: index.php"); | Redirect |
| include | شامل کردن فایل | include 'file.php'; | include 'header.php'; | ماژولار کردن |
| require | فایل اجباری | require 'file.php'; | require 'config.php'; | خطای جدی در صورت نبود |
| require_once | یکبار شامل کردن | require_once 'file.php'; | require_once 'config.php'; | جلوگیری از تکرار |
| class | تعریف کلاس | class MyClass {} | class User {} | OOP |
| public | دسترسی عمومی | public $name; | public $age; | Visibility |
| private | دسترسی خصوصی | private $name; | private $id; | Encapsulation |
| protected | دسترسی محافظت شده | protected $role; | protected $role; | Inheritance |
| function | تعریف تابع | function name(){} | function getInfo(){} | استفاده مجدد کد |
| __construct | سازنده | function __construct(){} | function __construct($name){} | OOP |
| __destruct | ویرانگر | function __destruct(){} | function __destruct(){} | پاکسازی منابع |
| try | بلوک Try | try{} | try{} catch(Exception $e){} | مدیریت خطا |
| catch | بلوک Catch | catch(Exception $e){} | catch(Exception $e){} | کنترل استثنا |
| throw | ایجاد استثنا | throw new Exception(); | throw new Exception("Error"); | اشاره به خطا |
| array_merge | ادغام آرایه | array_merge($a,$b); | array_merge([1],[2]); | ترکیب آرایه |
| in_array | چک کردن عنصر | in_array($val,$arr); | in_array(3,[1,2,3]); | Boolean |
| trim | حذف فاصله | trim($str); | trim(" abc "); | پاکسازی رشته |
| strtoupper | تبدیل به بزرگ | strtoupper($str); | strtoupper("abc"); | تبدیل رشته |
| strtolower | تبدیل به کوچک | strtolower($str); | strtolower("ABC"); | تبدیل رشته |
| round | گرد کردن | round($num); | round(3.6); | ریاضی |
| ceil | سقف عدد | ceil($num); | ceil(3.1); | ریاضی |
| floor | کف عدد | floor($num); | floor(3.9); | ریاضی |
| abs | قدر مطلق | abs($num); | abs(-5); | ریاضی |
📊 Complete پی‌اچ‌پی Properties Reference
| Property | Values | Default | Description | پی‌اچ‌پی Support |
|---|---|---|---|---|
| memory_limit | Integer | string | 128M | محدودیت حافظه |
| error_reporting | Integer | E_ALL | سطح گزارش خطا | همه نسخه‌ها |
| display_errors | On/Off | On | نمایش خطا | همه نسخه‌ها |
| max_execution_time | Integer | 30 | حداکثر زمان اجرا | همه نسخه‌ها |
| upload_max_filesize | Integer | string | 2M | حداکثر حجم آپلود |
| post_max_size | Integer | string | 8M | حداکثر حجم پست |
| default_charset | String | UTF-8 | کاراکتر ست پیش‌فرض | PHP 5.6+ |
| date.timezone | String | UTC | منطقه زمانی پیش‌فرض | PHP 5.1+ |
| session.gc_maxlifetime | Integer | 1440 | زمان حیات سشن | همه نسخه‌ها |
| opcache.enable | On/Off | Off | فعال‌سازی OPcache | PHP 5.5+ |
| max_input_vars | Integer | 1000 | حداکثر متغیرهای ورودی | PHP 5.3+ |
| precision | Integer | 14 | دقت اعداد اعشاری | همه نسخه‌ها |
خلاصه و مراحل بعدی: یادگیری چیت‌شیت PHP به شما این امکان را می‌دهد که کدهای پایدار، امن و بهینه بنویسید. این دانش پایه برای توسعه پروژه‌های پیچیده و مقیاس‌پذیر با پی‌اچ‌پی است. مراحل بعدی شامل مطالعه فریمورک‌هایی مانند Laravel و Symfony، الگوهای طراحی پیشرفته، بهینه‌سازی عملکرد، امنیت داده و مدیریت پایگاه داده می‌باشد. با تمرین مثال‌های واقعی و به‌کارگیری چیت‌شیت PHP، توسعه‌دهندگان می‌توانند بهره‌وری و کیفیت پروژه‌های خود را افزایش دهند.
🧠 دانش خود را بیازمایید
دانش خود را بیازمایید
خود را با این آزمون تعاملی به چالش بکشید و ببینید موضوع را چقدر خوب درک کرده‌اید
📝 دستورالعمل‌ها
- هر سوال را با دقت بخوانید
- بهترین پاسخ را برای هر سوال انتخاب کنید
- می‌توانید آزمون را هر چند بار که می‌خواهید تکرار کنید
- پیشرفت شما در بالا نمایش داده می‌شود