Python Yerleşik Fonksiyonları
Python yerleşik fonksiyonları, programcıların sık kullanılan işlemleri hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirmesini sağlayan önceden tanımlanmış fonksiyonlardır. Bu fonksiyonlar, veri türü dönüşümleri, matematiksel hesaplamalar, veri yapısı işlemleri ve nesne yönelimli programlama (OOP) ilkelerinin uygulanması gibi alanlarda kullanılabilir. Backend geliştirmede, bu fonksiyonlar büyük veri kümelerini işlemek, hızlı dönüşümler yapmak ve güvenli kod yazmak için kritik öneme sahiptir. Yerleşik fonksiyonlar, kodun okunabilirliğini artırır, tekrarlanan algoritmaları önler ve hata olasılığını azaltır. Öğrenci bu fonksiyonları öğrenerek, liste, tuple, set ve sözlük gibi veri yapılarıyla etkili bir şekilde çalışmayı, algoritmalarını optimize etmeyi ve OOP prensiplerini uygulamayı öğrenecektir. Ayrıca, bellek sızıntıları, hatalı hata yönetimi ve verimsiz algoritmalar gibi yaygın sorunları önlemeyi kavrayacaktır. Bu bilgi, yüksek performanslı ve sürdürülebilir backend çözümleri geliştirmek için gereklidir.
Pratik bir örnek olarak kullanıcı verilerini işleme senaryosunu ele alalım. Elimizde kullanıcı bilgilerini içeren bir liste var ve 30 yaş üstü kullanıcıları filtreleyip, isimlerine göre sıralayıp, yalnızca isimleri çekmek, eleman sayısını belirlemek ve tekrar eden isimleri kaldırmak istiyoruz. Bu işlem için filter(), sorted(), map(), len() ve set() fonksiyonlarını kullanabiliriz. Örnek, yerleşik fonksiyonların nasıl birlikte kullanılabileceğini ve karmaşık işlemleri kısa ve verimli bir şekilde çözebileceğini gösterir. Gerçek backend kullanım senaryolarında, kullanıcı kayıtları, log verileri veya müşteri bilgileri üzerinde benzer işlemler yapılır. Bu yöntemler, döngülerin ve manuel kontrollerin neden olabileceği hata riskini azaltır ve kodun sürdürülebilirliğini artırır. Böylece, yerleşik fonksiyonlar hem veri işleme hem de algoritma optimizasyonu açısından güçlü bir araç sunar.
Example
python# Python yerleşik fonksiyonları ile kullanıcı verisi işleme örneği
kullanicilar = \[
{"isim": "Ahmet", "yas": 28},
{"isim": "Berk", "yas": 34},
{"isim": "Cem", "yas": 22},
{"isim": "Derya", "yas": 40}
]
# 30 yaş üstü kullanıcıları filtrele
filtreli = list(filter(lambda u: u\["yas"] > 30, kullanicilar))
# İsimlere göre sırala
sirali = sorted(filtreli, key=lambda u: u\["isim"])
# Yalnızca isimleri al
isimler = list(map(lambda u: u\["isim"], sirali))
# Eleman sayısını bul
adet = len(isimler)
# Tekrarlayan isimleri kaldır
benzersiz_isimler = set(isimler)
print("30 yaş üstü kullanıcılar:", isimler)
print("Kullanıcı sayısı:", adet)
print("Benzersiz isimler:", benzersiz_isimler)
📊 Comprehensive Reference
Fonksiyon | Açıklama | Sözdizimi | Örnek | Notlar |
---|---|---|---|---|
abs | Mutlak değer | abs(x) | abs(-5) # 5 | int, float, complex destekler |
all | Tüm elemanlar True mu? | all(iterable) | all(\[True, False]) # False | Doğrulama amaçlı |
any | En az bir eleman True mu? | any(iterable) | any(\[False, True]) # True | Doğrulama |
ascii | ASCII temsilini döndürür | ascii(obj) | ascii("Merhaba") # "'\u004d\u0065\u0072\u0068\u0061\u0062\u0061'" | Loglama için |
bin | Binary çevirimi | bin(x) | bin(10) # '0b1010' | int destekler |
bool | Boolean dönüşümü | bool(x) | bool(0) # False | Koşul ifadelerinde |
bytearray | Değiştirilebilir byte dizisi | bytearray(\[1,2]) | bytearray(\[65,66]) # bytearray(b'AB') | Mutable |
bytes | Değiştirilemez byte dizisi | bytes(\[1,2]) | bytes(\[65,66]) # b'AB' | Immutable |
callable | Çağrılabilir mi? | callable(obj) | callable(len) # True | Fonksiyon kontrolü |
chr | Unicode karakterine çevirir | chr(i) | chr(65) # 'A' | 0-1114111 |
classmethod | Sınıf metodu | classmethod(func) | class C: @classmethod def m(cls): pass | OOP |
compile | Kod derleme | compile(src, filename, mode) | compile("a=5","<string>","exec") | Dinamik kod |
complex | Karmaşık sayı | complex(x,y) | complex(2,3) # (2+3j) | Matematiksel işlemler |
delattr | Özniteliği siler | delattr(obj,"attr") | delattr(obj,"attr") | Mutable nesne |
dict | Sözlük oluşturur | dict(\[("a",1)]) | dict(a=1,b=2) | Anahtar-değer |
dir | Nesne özniteliklerini listeler | dir(obj) | dir(\[]) | Introspection |
divmod | Bölüm ve kalan | divmod(a,b) | divmod(7,3) # (2,1) | Matematiksel |
enumerate | İndeks-öğe iteratörü | enumerate(iter) | list(enumerate(\["a","b"])) # \[(0,'a'),(1,'b')] | Döngü |
eval | İfadeyi değerlendirir | eval(expr) | eval("2+3") # 5 | Dış veriye dikkat |
exec | Kodu çalıştırır | exec(obj) | exec("a=5") | Dinamik kod |
filter | Elemanları filtreler | filter(func,iter) | list(filter(lambda x:x>0,\[1,-1])) # \[1] | Liste işleme |
float | Float dönüşümü | float(x) | float("3.14") # 3.14 | int ve str destekler |
format | String formatlama | format(val, spec) | format(123.456,".2f") # '123.46' | Çıktı biçimlendirme |
frozenset | Değiştirilemez set | frozenset(\[1,2,3]) | frozenset(\[1,2]) | Immutable |
getattr | Özniteliği alır | getattr(obj,"attr",0) | getattr(obj,"attr",0) | Dinamik erişim |
globals | Global değişkenler | globals() | globals() | Introspection |
hasattr | Öznitelik var mı? | hasattr(obj,"attr") | hasattr(obj,"attr") | Güvenli erişim |
hash | Hash değeri | hash(obj) | hash("metin") | Sözlük ve set |
help | Yardım gösterir | help(obj) | help(str) | Etkileşimli dökümantasyon |
hex | Hexadecimal çevirimi | hex(x) | hex(255) # '0xff' | int destekler |
id | Benzersiz kimlik | id(obj) | id(obj) | Nesne izleme |
input | Kullanıcı girişi | input("msg") | input("Giriniz: ") | CLI |
int | Integer dönüşümü | int(x) | int("5") # 5 | float ve str destekler |
isinstance | Tip kontrolü | isinstance(obj,type) | isinstance(5,int) # True | OOP |
issubclass | Alt sınıf kontrolü | issubclass(cls,type) | issubclass(bool,int) # True | OOP |
iter | İteratör oluşturur | iter(obj) | iter(\[1,2,3]) | Döngü |
len | Uzunluk döndürür | len(obj) | len(\[1,2]) # 2 | Sık kullanılır |
list | Liste oluşturur | list(iter) | list("abc") # \['a','b','c'] | Mutable |
locals | Yerel değişkenler | locals() | locals() | Introspection |
map | Fonksiyonu uygular | map(func,iter) | list(map(lambda x:x*2,\[1,2])) # \[2,4] | Dönüşüm |
max | Maksimum değer | max(iter) | max(\[1,5,2]) # 5 | Sayısal ve string |
memoryview | Hafıza görünümü | memoryview(obj) | memoryview(b"abc") | Byte verimliliği |
min | Minimum değer | min(iter) | min(\[1,5,2]) # 1 | Sayısal ve string |
next | Sonraki öğe | next(iter,default) | next(iter(\[1,2]),0) # 1 | StopIteration kontrolü |
object | Nesne oluşturur | object() | obj=object() | OOP temel |
oct | Octal çevirimi | oct(x) | oct(8) # '0o10' | int destekler |
open | Dosya açar | open(file,mode) | open("f.txt","r") | Okuma/yazma |
ord | Karakteri sayı yapar | ord('A') # 65 | Unicode | |
pow | Üs hesaplar | pow(x,y) | pow(2,3) # 8 | Opsiyonel mod |
Yazdırır | print(*objs) | print("Merhaba") | Standart çıktı | |
property | Sınıf özelliği | property(fget,fset) | class C: x=property() | OOP |
range | Sayı dizisi | range(start,stop,step) | list(range(3)) # \[0,1,2] | Döngü |
repr | Temsil | repr(obj) | repr(\[1,2]) # '\[1,2]' | Debug |
reversed | Ters iteratör | reversed(seq) | list(reversed(\[1,2])) # \[2,1] | Döngü |
round | Yuvarlar | round(num,ndigits) | round(3.1415,2) # 3.14 | Finans |
set | Set oluşturur | set(iter) | set(\[1,2,2]) # {1,2} | Benzersiz eleman |
setattr | Öznitelik atar | setattr(obj,"attr",val) | setattr(obj,"a",5) | OOP |
slice | Kesit oluşturur | slice(start,stop,step) | s=slice(0,3) | İndeksleme |
sorted | Sıralama | sorted(iter,key,rev) | sorted(\[3,1,2]) # \[1,2,3] | Koleksiyon |
staticmethod | Statik metod | staticmethod(func) | class C: f=staticmethod(func) | OOP |
str | String dönüşümü | str(obj) | str(123) # '123' | Çıktı/log |
sum | Toplam | sum(iter,start) | sum(\[1,2,3]) # 6 | Sayısal koleksiyon |
super | Üst sınıfa erişim | super() | super().method() | OOP |
tuple | Tuple oluşturur | tuple(iter) | tuple(\[1,2]) # (1,2) | Immutable |
type | Tip döndürür | type(obj) | type(5) # \<class 'int'> | Debug |
vars | dict döndürür | vars(obj) | vars(obj) | Introspection |
zip | Iterables birleştirir | zip(*iters) | list(zip(\[1,2],\[3,4])) # \[(1,3),(2,4)] | Paralel döngü |
import | Dinamik import | import("mod") | math=import("math") | Nadir kullanım |
📊 Complete Properties Reference
Fonksiyon | Dönüş Türü | Varsayılan Davranış | Açıklama | Uyumluluk |
---|---|---|---|---|
abs | int/float/complex | Değişmez | Mutlak değer | Python 3+ |
all | bool | True | Tüm elemanlar True mu? | Python 3+ |
any | bool | False | En az bir eleman True mu? | Python 3+ |
ascii | str | '' | ASCII temsil | Python 3+ |
bin | str | '0b' | Binary | Python 3+ |
bool | bool | False | Boolean dönüşümü | Python 3+ |
bytearray | bytearray | bytearray() | Mutable byte dizisi | Python 3+ |
bytes | bytes | b'' | Immutable byte dizisi | Python 3+ |
callable | bool | False | Çağrılabilir mi? | Python 3+ |
chr | str | '' | Unicode karakter | Python 3+ |
classmethod | method | Değişmez | Sınıf metodu | Python 3+ |
compile | code | Değişmez | Dinamik kod derleme | Python 3+ |
complex | complex | (0+0j) | Karmaşık sayı | Python 3+ |
delattr | None | Değişmez | Öznitelik silme | Python 3+ |
dict | dict | {} | Sözlük | Python 3+ |
dir | list | \[] | Öznitelikler | Python 3+ |
divmod | tuple | (0,0) | Bölüm ve kalan | Python 3+ |
enumerate | enumerate | Değişmez | İndeksli iteratör | Python 3+ |
eval | Herhangi | Değişmez | İfade değerlendirme | Python 3+ |
exec | None | Değişmez | Kod çalıştırma | Python 3+ |
filter | filter | Değişmez | Filtreleme | Python 3+ |
float | float | 0.0 | Float dönüşümü | Python 3+ |
format | str | '' | String formatlama | Python 3+ |
frozenset | frozenset | frozenset() | Immutable set | Python 3+ |
getattr | Herhangi | Değişmez | Öznitelik alma | Python 3+ |
globals | dict | {} | Global değişkenler | Python 3+ |
hasattr | bool | False | Öznitelik kontrolü | Python 3+ |
hash | int | 0 | Hash değeri | Python 3+ |
help | None | Değişmez | Yardım gösterimi | Python 3+ |
hex | str | '0x' | Hexadecimal | Python 3+ |
id | int | Benzersiz | Nesne kimliği | Python 3+ |
input | str | '' | Kullanıcı girişi | Python 3+ |
int | int | 0 | Integer dönüşümü | Python 3+ |
isinstance | bool | False | Tip kontrolü | Python 3+ |
issubclass | bool | False | Alt sınıf kontrolü | Python 3+ |
iter | iterator | Değişmez | İteratör oluşturma | Python 3+ |
len | int | 0 | Uzunluk | Python 3+ |
list | list | \[] | Liste oluşturma | Python 3+ |
locals | dict | {} | Yerel değişkenler | Python 3+ |
map | map | Değişmez | Fonksiyon uygulama | Python 3+ |
max | Herhangi | Değişmez | Maksimum değer | Python 3+ |
memoryview | memoryview | Değişmez | Hafıza görünümü | Python 3+ |
min | Herhangi | Değişmez | Minimum değer | Python 3+ |
next | Herhangi | default | Sonraki öğe | Python 3+ |
object | object | object() | Temel nesne | Python 3+ |
oct | str | '0o' | Octal | Python 3+ |
open | _io.TextIOWrapper | None | Dosya açma | Python 3+ |
ord | int | 0 | Karakteri sayı yapma | Python 3+ |
pow | int/float | Değişmez | Üs hesaplama | Python 3+ |
None | None | Standart çıktı | Python 3+ | |
property | property | Değişmez | Sınıf özelliği | Python 3+ |
range | range | range(0) | Sayı dizisi | Python 3+ |
repr | str | '' | Nesne temsil | Python 3+ |
reversed | reversed | Değişmez | Ters iteratör | Python 3+ |
round | int/float | Değişmez | Yuvarlama | Python 3+ |
set | set | set() | Benzersiz eleman | Python 3+ |
setattr | None | Değişmez | Öznitelik atama | Python 3+ |
slice | slice | slice(0,0,1) | Kesit oluşturma | Python 3+ |
sorted | list | \[] | Sıralama | Python 3+ |
staticmethod | function | Değişmez | Statik metod | Python 3+ |
str | str | '' | String dönüşümü | Python 3+ |
sum | int/float | 0 | Toplam | Python 3+ |
super | super | Değişmez | Üst sınıfa erişim | Python 3+ |
tuple | tuple | () | Immutable tuple | Python 3+ |
type | type | type | Tip bilgisi | Python 3+ |
vars | dict | {} | dict nesne | Python 3+ |
zip | zip | Değişmez | Iterables birleştirme | Python 3+ |
import | module | Değişmez | Dinamik import | Python 3+ |
🧠 Bilginizi Test Edin
Bilginizi Test Edin
Python yerleşik fonksiyonlarını anlama seviyenizi test edin
📝 Talimatlar
- Her soruyu dikkatle okuyun
- Her soru için en iyi cevabı seçin
- Quiz'i istediğiniz kadar tekrar alabilirsiniz
- İlerlemeniz üstte gösterilecek