Kapsamlı Listeler
Kapsamlı listeler (list comprehensions), Python programlama dilinde mevcut listelerden veya diğer iteratif veri yapılarından yeni listeler oluşturmanın güçlü ve verimli bir yoludur. Kapsamlı listeler, döngü, koşul ve dönüşüm işlemlerini tek bir satırda birleştirerek kodun okunabilirliğini artırır ve geliştirme sürecini hızlandırır. Backend geliştirme ve sistem mimarisinde, büyük veri kümelerini hızlı bir şekilde işlemek, filtrelemek ve dönüştürmek için kapsamlı listeler kritik bir araçtır.
Kapsamlı listelerin kullanım alanları arasında veri filtreleme, hesaplamalar, dönüşümler ve OOP nesneleriyle etkileşim yer alır. Bu teknik, performans optimizasyonu sağlarken gereksiz ara değişkenlerin oluşturulmasını önler. Bu eğitimde, kapsamlı listelerin temel sözdizimi, veri yapılarıyla entegrasyonu, algoritmalarla kombinasyonu ve nesne yönelimli programlama prensipleri ile kullanımı ele alınacaktır. Okuyucu, basit döngülerle karmaşık işlemleri birleştirme, koşulları entegre etme ve yüksek performanslı kod yazma yetkinliği kazanacaktır.
Temel Örnek
python# Sayılardan oluşan bir liste
sayilar = \[1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10]
# Çift sayıların karelerini oluştur
cift_kareler = \[x**2 for x in sayilar if x % 2 == 0]
print("Çift sayıların kareleri:", cift_kareler)Bu örnekte, 1'den 10'a kadar bir sayı listesi kullanıyoruz. Kapsamlı liste [x2 for x in sayilar if x % 2 == 0] üç temel bileşeni birleştirir: x2 ifadesi ile her sayının karesini hesaplar, for x in sayilar döngüsü ile listeyi iterasyon yapar ve if x % 2 == 0 koşulu ile yalnızca çift sayıları seçer.
Bu yapı, iterasyon, filtreleme ve dönüşüm işlemlerini tek satırda birleştirir, gereksiz ara değişken kullanımını önler ve kodun okunabilirliğini artırır. Backend sistemlerde, bu yöntem veri ön işleme, rapor oluşturma veya hızlı filtreleme işlemleri için sıkça kullanılır.
Pratik Örnek
pythonclass Calisan:
def init(self, isim, maas, departman):
self.isim = isim
self.maas = maas
self.departman = departman
def yillik_bonus(self):
return self.maas * 0.1
calisanlar = \[
Calisan("Ali", 120000, "Muhendislik"),
Calisan("Ayse", 90000, "Satis"),
Calisan("Mehmet", 150000, "Muhendislik"),
Calisan("Elif", 80000, "Finans")
]
# Muhendislik departmanında yıllık bonusu 10000'den fazla olan çalışanlar
top_calisanlar = \[c.isim for c in calisanlar if c.departman == "Muhendislik" and c.yillik_bonus() > 10000]
print("Top Muhendislik Çalışanları:", top_calisanlar)Bu örnek, kapsamlı listelerin OOP ile entegrasyonunu gösterir. Calisan sınıfı, çalışan bilgilerini ve bonus hesaplama metodunu içerir. Kapsamlı liste, listeyi iteratif olarak tarar, departman ve bonus koşullarını uygular ve yalnızca uygun çalışan isimlerini döndürür.
Bu yöntem, raporlama ve veri analizi gibi gerçek dünya uygulamalarında kullanılır. Karmaşık döngülerin ve filtrelerin tek satırda yazılmasını sağlar, kod okunabilirliğini ve bakımını artırır. Ayrıca, büyük veri kümelerinde performans ve hafıza kullanımı açısından avantaj sağlar.
En iyi uygulamalar ve yaygın hatalar:
- Okunabilirlik: Çok uzun veya iç içe kapsamlı listelerden kaçının; gerekirse yardımcı fonksiyonlar kullanın.
- Hafıza kullanımı: Büyük veri kümeleri için listeler yerine jeneratörler kullanın.
- Ağır işlemler: Karmaşık hesaplamaları kapsamlı listeden önce yapın.
- Hata yönetimi: Giriş verilerini doğrulamadan kapsamlı listede kullanmayın.
- Performans: Önce filtreleme yaparak gereksiz işlemleri azaltın.
- Güvenlik: Dış veri kaynakları doğrulanmadan kullanılmamalıdır.
📊 Referans Tablosu
| Element/Concept | Description | Usage Example |
|---|---|---|
| Temel sözdizimi | Bir iteratif veri yapısından liste oluşturma | \[x for x in iterable] |
| Filtreleme | Koşullara uyan öğeleri seçme | \[x for x in sayilar if x % 2 == 0] |
| Dönüşüm | Liste öğelerini dönüştürme | \[x**2 for x in sayilar] |
| İç içe kapsamlı listeler | Çok boyutlu yapıları işleme | \[\[x*2 for x in satir] for satir in matris] |
| OOP entegrasyonu | Nesne özelliklerine ve metodlarına erişim | \[c.isim for c in calisanlar if c.yillik_bonus() > 10000] |
Kapsamlı listeler, Python'da veri işleme ve dönüştürmede kritik bir yetenektir. Sözdizimi, koşullar ve OOP entegrasyonu ile yüksek okunabilirlik ve performans sağlar. İleri seviyede generatörler, set ve dictionary kapsamlı listeleri ile entegrasyon, performans optimizasyonu ve hafıza yönetimini daha da geliştirebilir. Pratik tavsiye olarak, basit kapsamlı listelerle başlayıp, ihtiyaç oldukça karmaşık yapılar oluşturmak, her zaman verimlilik ve okunabilirliği ön planda tutmak önemlidir.
🧠 Bilginizi Test Edin
Bilginizi Test Edin
Bu konudaki anlayışınızı pratik sorularla test edin.
📝 Talimatlar
- Her soruyu dikkatle okuyun
- Her soru için en iyi cevabı seçin
- Quiz'i istediğiniz kadar tekrar alabilirsiniz
- İlerlemeniz üstte gösterilecek